TSY HATAOKO FANTANY (Heriarilala Andriamamonjy)

TSY HATAOKO FANTANY

Tsy afaka ato an-tsaiko iny alina tany Beketrika iny. Alina miavaka, alina nahitako ilay endrika tena nanaitra ahy. Tsy mbola voafafa ato an-tsaiko ny salovany. Tovolahy maradona, zarazara fihodirana, olioly volo, maranidranitra endrika.  Samy vahiny izahay no tany.
Niditra zoma ny famadihana tao amin’ilay tanàna, adalan-dihy aho ary tena tsy mahalala  vizana amin’io zavakanto  iray io. Rehefa samy avy nanao ny asa aman-draharahany  Darindra sy Learo zanak’i Neniraivo dia niomanomana hamonjy  alim-pandihizana. Zavatra iray tena andraran’ny ray aman-dreniko mafy ahy izany mivoaka hariva izany rehefa any aminay. Nohararaotiko ity indray mandeha tsy miverina ity fa tsy nisy Neny himenomenona ahy na Dada hibetroka teo. Tapa-kofehy ny soavaly. Nobitsihiko tamin’izy roalahy ny hetahetako hiaraka handeha amin’izy ireo. Tsikaritr’i Dadanaivo ny fiomanako ka nandrara ahy izy.
- Katsoa aza minga añy fa sarotra ny lalana, ny andro koa maizina. Hoy i Dadanaivo
- Aleo aho handeha fa tsy mahatokana irery ao amin’io efitrano malalaka be io aho ry Dadanaivo a. Izaho irery ve no hatory ao ? Matahotra aho.  Hoy ny fidongiko nivoaka moramora nankeo an-davarangana.
Iray efitrano manko izahay telo mianadahy saingy mitokam-pandriana fotsiny aho.
-  Eee ! Mijanòna mihitsy aroky fa tsa te hanaña olana amin’ny reninareo aho reha sañatria ka…
Izy roalahy anefa efa ery an-tokotany. Nihazakazaka haingana aho nidina ny tohatra sao hilaozany eo.  Narehitro ny jiron’ny findaiko dia lasa ihany aho. Nisioka teo an-davarangana i Dadanaivo nony avy eo mba hanafatra azy roa lahy.
- Tandremo tsara iñy anabavin’ialahy isany iñy a ! Hoy izy.
Namaly sioka Darindra ho fanekena izany.

-  Itroka*  izany ro mba andehanan’i Katsoa  aty ? Hoy Learo tamiko
- Mba manao ny fanaon’ny olona koa, ohatra anareo ihany.
- Taoko atsika tsa mitovy fa  añay lehilahy !
-      Fa fety natokana ho an’ny lehilahy angaha no any ? Tsy mino an’izany aho. Sady aleo mihitsy aho hahita mivantana dia mba hitako tsara hoe manao ahoana izany fivorivorian-dehilahy izany.
Niara-nihomehy izy roa lahy dia samy namikiviky fa namirifiry ny hatsiaka.

Sarotra tokoa ny lalana fa tsy hoe nanao izay tsy handehanako fotsiny i Dadanaivo. Impiry niani-piakarana vao tonga tany ? Nisy arabe marimarina ihany fa Learo no tsy nanaiky hizotra amin’iny. Maika ho tonga, hono, dia aleo manitsy amin’ny fiakarana. Nolalovanay tsara teny an-tampon’i Masiaka, ilay vohitra misy vazimba izay tena tsy misangy mihitsy araka izany anarany izany hoe « Masiaka ». Tsy sahy nigiaka aho rehefa nandalo teny sao sanatria hataony mahita eo. Rehefa diladila kely vao manontany tsara momba ny tranga mpiseho eo aho. Tokotokony ho tamin’ny valo ora sy sasany izahay no tonga tao amin’ilay tanàna. Misy trano telo mifanakaiky eo dia ny avaratra indrindra no nisy an’ilay dihy manaraina andro. Toa efa vita ny fihinanana ran-kena raha azoko tsara. Efa mitsinjaka ny olona. « Tena mandainga Learo » hoy aho ny nahita zaza amam-behivavy. Na ireny heveriko ho efa Raneny ireny aza mba nitotohinjaka teo koa.
- Ate  marina izany tsa mahazo misaratsaraka aminay mihitsy a. Hoy Darindra
- Fa ahoana koa ? Izaho angaha zazakely ka atahorana ho very ?
- Ko tsa izay ve ilay hafatr’i Dada teo  ?
- Hay, aleo àry fa eny akaikikaikinareo eny foana aho. Hoy aho nody nanaiky mba tsy hahasarotra ny raharaha.
Ny tany an-tsaiko anefa dia hoe « tsy misy mifanarakaraka izany eo fa efa samy olon-dehibe ». Tokotokony ho fahefatradiny ihany aho no teny akaikin’izy roalahy teny dia avy eo nikisaka tsikelikely. Hay dihy mbola tsy nisokatra tamin’ny fomba ôfisialy ity nitsinjahanay ity. Najanona tampoka ny maneno dia nandray fitenenana ilay tompon-draharaha. Taorian’izay no nosokafana tamin’ilay « Afindrafindrao » n’i Oladad. Nahazo namana avy hatrany aho. Tovolahy maradona, zarazara fihodirana, olioly volo, kelikely vahana. Tsy dia mifankaiza amiko ny fijeriko azy fa 23 taona eo raha misy. Nafana tsara ery ny tanany mandray ny tanako avy ao aoriana, tahaka ny tsy nandairan’ny hatsiaka teny alatrano teny. Nankafy aoka izany aho saingy tsy dia afaka nitafa firy izahay satria mifanao aloha sy afara. Dihy nihetsiketsika avokoa ny nanaraka an’iny. Jereko Learo sy Darindra efa tsy miaraka intsony fa efa samy any amin’ny namany avy. Samy miray dinidinika izay nahay niaraka. Nahitako faribolana telo teo an-tokotany tamin’izay dia samy nanao ny nataony avy ny olon’ireo faribolana ireo. Tsy nisy olona fantatro moa ka ny faribolana nisy an’ilay namako tamin’ny afindrafindrao teo no nidirako. Nisesy nandihy tsirairay teo afovoany ny ekipa dia nitehaka ny sisa rehetra. Tahatahaka izay no natao tamina hira roa na telo teo. Vita iny dia hira milantolanto indray no nalefan’ny mpampandihy. Ampahan-tsegondra kely fotsiny dia  samy nahazo vehivavy iray avy ny tovolahy. Noheveriko haka olon-kafa ilay namako hatrany am-boalohany kay izaho no nenjehiny hosamborina haingana. Nihazona ny andilako izy ary nataoko teo an-tsorony ny tanako. Hiran’ny tanora ankehitriny no nandrotsirotsy anay : « Izay ao am-ponao ao mba tiako hoekena, mba tiako hinoana mba tiako hojerena amin’ny masoko izay mijery anao eto anio izao». Somary niato kely izahay tamin’izay andalan-tononkiran’i Misie Sayda izay. Nifampibanjina, resin’ny masony aho ka nody niankina teo an-tratrany. Teo no nifanontanianay anarana.

Tovo, hono, no fiantso azy.  Mirantsoa no anarana nambarako azy fa ry Dadanaivo no manatsotsotra ny fiantso ahy amin’ny « Katsoa ».
Tovolahy avy eto an-drenivohitr’i Madagasikara koa i Tovo. I Mamazôzy vadin’i Ingahy Rôby no rahavavin-dreniny. Rain’Ingahy Rôby kosa no holofosina . Izahay telo mianadahy moa tsy fianakavian’ny tompon-draharaha fa nahazo ambara  ry Neniraivo amin’ny maha mpiray tanàna ka izy roa lahy no solotena nalefany ary izaho ilay nisisika fotsiny. Any ambanivohitra moa na toerana mifanalavitra mifanao indroa mahamasa-bary aza dia mihevi-tena ho mpiray tanàna ny mponina ao aminy. Roa nifanesy ny hira milamindamina nalefan’ilay mpampandihy. Mbola afaka niondana kely teo an-tratran’i Tovo aho. Reko tsara ny fidoboky ny fony  fa izaho rahateo fohifohy ihany. Nifanakaikikaiky teny foana izahay roa, àry niara-nandihy matetika. Nony tonga ny misasakalina dia nanoaka aho. Nanoaka aho nony tonga ny mamatonalina.
- Te hatory angaha i Mirantsoa ?
- Mbola tsy te hatory aho ka. Hoy aho nalaina hisaraka taminy.
- Afaka mitady fandriana ange isika raha te hatory indry e.
Nojereko Learo sy Darindra samy variana amin’izay mahavariana azy. Lasa izahay roa nitady fandriana. Nojerenay feno olona avokoa ny trano rehetra. Izao izany ilay hoe kidabo : atao eo afovoany ny kidoro dia iny no ondanan’ny avy ato atsimo sy avy ato andrefana. Mitsotra manaraka ny tsihy kosa ny vatana. Tena tsy nisy toerana handrianay intsony tao amin’ity trano ity dia nifindra tamin’ny trano iray tetsy atsimo izahay. Tao amin’ny efitra avaratra indrindra no tsy nisy olona.
- Andao isika ato no hatory. Hoy izy
- Fa angaha koa ianao hatory ?
- Hatory koa aho.
- Noheveriko fa hanatitra ahy fotsiny ianao. Tsy hiverina handihy intsony ?
- Fantatro ange indry fa matahotra sy tsy hahita tory raha  hanirery eto e ! Dia aleo aho hijanona hiambina an’indry. Hoy izy nandray ny saokako dia avy eo nametraka oroka iray teo amin’ny handriko.
Nisy farafara iray tao amin’ity efitrano ity.
- Tsara vintana kosa isika fa tsy hidabo-tany. Hoy aho falifaly
- Makà toerana haingana fa tsy maintsy hiakatra aty daholo ireo mpandihy ireo rehefa reraka eo. Hoy i Tovo

Heriarilala Andriamamonjy
(Mbola hitohy)
- Lofosina : fonosin-damba voalohany taorian’ny nahafatesany
  - Ambara : iantsoana ny filazana na fanasana ny olona hamonjy lanonana na fahoriana
-  Ate : indry/indria : mpisolo tena laharana faharoa ampiasaina amin’ny vehivavy
- Itroka : inona (fomba fiteny tsy dia mihaja loatra)