TSY HATAOKO FANTANY (Heriarilala)

fiz 2

Nesoriko horakofanay ny lambahoany tety an-tsikinako. Nanotrona ahy i Tovo. Nahatsiaro sambatra ery aho tamin’ny hafanana nozarainy. Tsy nisalasala aho nanondana ny lohako teo an-tsandriny, izy kosa niezaka nanao izay hifanakaikezana dia notohofany ny molotro. Hamin’izay oroka tsy mbola azoko hatramin’izay izany marina. Nisy hafanana nisondrotra tany an-tratrako tany, nisintaka kely aho dia nibanjina tsara azy. Na tsy nirehitra aza ny jiro dia tazako ny masony baliaka sy ny tsikiny manjopiaka. Tsy nanana ahiahy izy nanasinda ny ambonin’akanjoko ka nisafosafo ny lamosiko izay niitatra hatrany amin’ny tratrako. Nangorintsina tamin’ity fahasahiany ny vatako nankafy. Nandihizany aho, nampandihiziny. Na izaho sy ilay malalako aza mbola tsy niray ngadon-kira tahaka izany. Hay tokoa moa izaho nanana « malala » !
Rendri-tory aho, tsy tsilona  mihitsy na indray mandeha aza. Tamin’ny enina ora maraina tany ho any vao nahatsiaro. Jereko i Tovo mbola tsy nahare izay ambonin’ny tany, angamba  mbola nanonofy niara-nandihy tamiko. Natsiro iny dihinay iny. Dihy indroa niantoana : tany an-tokotany niarahana tamin’ny daholobe ny fizarana voalohany ary nitohy tao an’efitra avaratra ny fizarana faharoa sady famaranana. Tsy nikambanana taman’olona intsony io. Ny trano amin’izany efa hipoka olona nanao ladina an-tany. Gaga aho fa tsy henoko akory izay nidiran’ireo olona ireo tao. Izany hoe tamin’ny iray sasany tany ho any sa tamin’ny roa maraina izy ireo no nandao ny dihiny ? Mbola izaho sy i Tovo irery manko no nanao resaka am-pandriana tao tamin’ny iray ora maraina.
Andro voalohany nahitako an’i Tovo io.
Tamin’ny enina ora sy sasany tany ho any, efa nanentana teo an-tokotany indray Ingahy Rôby. Niantso ny olona handihy sady nizara toaka. Indreny tokoa ny lehilahy sy ny vehivavy sahisahy sasany fa naka ny anjarany, nampiakatra vera kely dia nanivingivin-doha ny sasany, tsy nihontsona firy ny sasany. Nidina ny tohatra i Tovo rehefa nandre ny antsoantson’Ingahy Rôby tamin’ny fioty feo dia naka ny indray miteliny koa. Nalefa àry ny maneno hamanana ny sehatra araka ny baikon’Ingahy Rôby fa eee ! Tsy nisy sahy nihetsika ireto tambanivohitra. Hay tsy marina ny filazana fa ody henatra ny alikaola. Somary nitampifimpify tery an-jorony daholo ireo mpaneho talenta halina. Ao ireo nifampiandriandry, ao ireo nifampijerijery. « Banga homehy alina izany ireto mpandihy ireto ! » hoy ny saiko nanao tsoa-kevitra.

Tazako tampoka i Learo sy Darindra nanatona ahy.
- Katsoa ! Fa ate taia haliña ? hoy Darindra somary tonitony
- Nandeha natory aho fa vizana loatra ?
- Koa nahoana ro tsa niteny taminay, dia taia ro nandry ? Hoy i Learo somary nasiatsiaka.
- Fa noheverinareo fa natory tany an-tsaha na tany anaty ala ve aho fa tsy ho tao an-trano toy ny olona rehetra ihany ? Sady tsy misy tokony hatahoranareo ny amin’izany. Feno olona daholo ange ny efitra rehetra e ? Moa misy olon-dratsy sahy hamono sa mpamosavy sahy hisavika tamin’ireny ?
Dia tsy nisy niteny intsony izy roalahy. Ny feona banjaonina  ravahin’ny feon-dokanga sy angorodao  no sisa nanavatsava teo an-tokotany. Ireo fianakavian’ny tompon-draharaha amin’izay no nandihy fa tsy ireo tanora nandihy tamin’ny fanamafisam-peo halina intsony.
Indreny vehivavy maromaro nitondra tsihy vitrana telo na efatra avy any. Navelatra teo an-tokotany ny tsihy ary niato ny zava-maneno rehefa tokony ho nandihizana ora roa teo ho eo.
Iny amin’izay i Ingahy Jean fa tonga nanao ny kabary teo an-tokotany. Efa vorivory daholo ny olona. Nantsoina ny zana-drazana ka indreny izy nihaingo fatratra avy any. Samy nanao akanjo tohitena mavokely ny vehivavy ary samy nitafy lambahoany maitso misy sarina mpanetsa. Ery ambany ahatazanana soratra mivaky toy izao : « izay manao no zina ». Teny manentana ny olona hiasa mafy sy tsy hifezaka izany mba hijinjana vokatra mahafapo izany. Fambolena manko no fivelomana any ambanivohitra.
Ny tovolahy kosa samy nanao satroka ravindahasa izay nahitana soratra « 2023 », samy nanao malabary maitso kely ary pataloa mainty. Kiranilina no eny an-tongotr’izy ireo fa ireny no tsy mataho-dalana. Tsy anisan’ny zana-drazana moa i Tovo satria i Mama Zôzy no havany fa tsy Ingahy Rôby. Na izany aza, hitako mba nisolo akanjo koa izy. Pataloa jinina mainty sy lobaka volombatolalaka no nanaovany niaraka tamin’ny kiranilina somary manga. Tsy miafina ny maha tovolahin’ny renivohitra azy na dia efa notampohiny kely amin’ny volontany tany an-toerana aza. Tena nanendrika azy ilay satroka ravindahasa mavokely nanaovany.
Betsaka ny fandraisam-pitenenana sy ny fandaharam-potoana nandeha teo. Nisy ohatra ny fangatahan-tsaotra tamin’ny olon-dehibe, tamin’ny anadahin-dreny sy ny sisa. Zavatra mbola tsy fahitako avokoa izany, asiana rano ao anaty vilia gasy, alona ao ny vola vy sy vola ravina ary afafy any amin’ny zana-drazana ny rano avy eo. Ny zavatra iray tena nanaitra ahy tamin’ny kabary dia ilay fehezanteny hoe : « nafoy e ny maty fa niherina ny taona ». Izany hoe niandry ny fiverenany foana ireto olona ireto nandritra izay fotoana lava izay ka teo vao nino sy nionona fa tsy hiverina intsony izy.


Fa ity koa ny ampahan-tantara iray tena natahorako :
- oy, oy, oy, ianao Andriamanitra Andriananahary, ny vazimba, ny razana ! Mivoaha ny lapa volamena, mandehana amin’ny tatezana volafotsy, mizora amin’ny lalam-boahangy ary mijoroa eto aminay.
Izany antson’ny mpitan-kazomangan’ny fianakaviana izany no nanakoako tamin’ireo vatolampy rehetra manodidina ny tanàna. Tena nangovitra aho ka nasisiko teo amin’i Tovo ny tanako ary nofihininy mafy ny andilako. Raha izao tokoa hoy aho no midina eto izany Andriamanitra izany ka hiteny izy hoe tsy ankasitrako izao zavatra ataonareo izao ? Na koa hoe ireo razana sy vazimba nantsoina ireo no manarakaraka any amin’izay halehako any !
Fa niroso tamina zavatra maro ny fianakaviana, ny fanehoana ny lamba rehetra hampiasaina, ny fanisana azy sy ny sisa.
Tonga indray àry ny fotoana mahafinaritra, dia ilay maha lanonana ny lanonana.
- Eto an-tokotany kay no manao velatsihy fa tsy any an-trano, hoy Darindra.
- Isika telo mianadahy izany no mifanaho  hoy i Learo.
- Tsiroaroa ihany leitsy fa taia koa ro vô nisy telo izany a, hoy Darindra.
- Dia ahoana izany i Bavy ka ?
Tsy tapitra akory ny teniny dia efa nifanatona izaho i Tovo ary niara-naka toerana izahay rehefa avy nampandroso ny mpamahana. Fantatro tsara fa nahagaga azy roalahy io fihetsiko io. Izaho ilay olona miavonavona, tsy tia miray vilia aman’olona nefa izao hitany mikambam-bilia amin’ny olona tsy havana tsy fianakaviana. Raha ny nitaizana anay manko dia tsy mahazo mifampihinana sisa na mpiray tampo aza. Rehefa aty Antananarivo izahay dia tsy maintsy mampiasa sotro manokana raha misy sakafo ikambanana fa tsy azo atsabaka ao ny sotro efa nankany am-bavan’ny tsirairay.
Nizara sotro ary ny tovovavy dia nandroso vary tamin’ny vilia misarona teo anoloanay ny vehivavy lehibe iray. Lehilahy indray no nizara laoka. Iny vilia nanaromana ny vary iny no nasiana ny laoka. Hena omby tokony ho indroan’ny sotrobe avy eo notampohina rony. Hitako ho nangalangala-pijery matetika taty amiko i Learo. Nanara-maso tsara Darindra hoe nazoto homana ve aho tamin’izato laoka nifanahoana . Kaopy iray rahateo koa no napetraky ny mpikarakara teo alohanay. Iny no nifandimbiasanay roa nisotroana ranovola. Tsy nahoako izay topi-mason’izy roalahy fa nankafy ny fiombonanay sy i Tovo aho. Nakanaka sary teo izahay roa hatao fahatsiarovana sy mba hifampahatsiahivana amin’ny fifankahitana manaraka. Nandalo ny vary iray koveta, tsy nisomonga i Tovo nanampy ny anjaranay.
- Aoka izay ry Tovo a ! Efa antonony izay.
- Aoka aloha, tsy maintsy taperina io. Sady ny laoka ange mbola betsaka e !
- Ka efa voky aho.
- Tsy misy an’izany fa inona fotsiny no maha lanonana ny lanonana raha tsy hanao voky mihoatra noho ny isan’andro ianao.
Napetrako ny sotroko dia nidongy aho. Fa tsy nanaiky izy, miara-manapitra, hono.
- Fahanako izany i Mirantsoa. Hoy ny fidonginy nanainga ny sotro ho any am-bavako.

Heriarilala Andriamamonjy
(mbola hitohy)
  Mifanaho (ft btsl) : mikambana sakafo, miray vilia
  Nifanahoana (ft btsl) : nikambanana (sakafo)
Banjaonina : Zava-maneno any an-toerana, toy ny kabôsy fa somary boribory endrika, tsy misy zorony
Tsilona : fiteny betsileo ilazana ny fahatairana vetivety mandritra ny alina, ilay mahatsiaro kely fa mbola tsy mifoha